این مؤسسه به عنوان بازوی اصلی فكری در وزارت صنعت، معدن و تجارت نقش پشتیبانی، تسهیل‌گری و تصمیم‌سازی برای تحقق مأموریت‌ها و اهداف بخش صنعت، معدن و تجارت انجام فعالیت خود را شروع نموده است. در این راستا اهم وظایف به شرح زیر تدوین گردیده است: راهبری، مدیریت و اجرای طرح‌های پژوهشی، كاربردی و توسعه‌ای بخش صنعت، معدن و تجارت- انجام تحقیقات، تهیه و ارائه طرح‌های لازم در خصوص تعادل و تنظیم بازار داخلی ـ رشد و توسعه صادرات غیرنفتی ـ حمایت هدفمند از تولیدكنندگان و مصرف‌كنندگان ـ شناسایی و تقویت مزیت‌های نسبی و تجارت اسلامی، لجستیك و زنجیره تأمین ـ انجام تحقیقات لازم و شناسایی فرصت‌های ناشی از عضویت در سازمان‌ها و مجامع تجاری، اقتصادی منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین بررسی امكانات بازارهای بین‌المللی به منظور حضور فعال كشور در سازمان‌های مذكور بویژه سازمان جهانی تجارت (WTO) و تشكیل بازار مشترك اسلامی ـ بررسی ساختار بازار كالاهای داخلی به‌منظور شناخت اشكال انحصار و هزینه‌های معاملاتی در بازرگانی داخلی ـ طراحی و پیشنهاد خط مشی‌ها، راهبردها و ارایه توصیه‌های سیاستی در توسعه بخش صنعت، معدن و تجارت ـ همكاری و تعامل با دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی داخل و خارج كشور ـ برگزاری همایش‌ها و سمینارهای بین المللی و ملی در حوزه صنعت، معدن و تجارت ـ تشكیل اتاق‌های فكر و جلسات هم‌اندیشی به منظور پشتیبانی و تصمیم‌گیری مقامات ارشد وزارتخانه ـ رصدكردن موضوعات و مسایل كشور(مرتبط با حوزه صنعت، معدن و تجارت) و ارائه تحلیل و راهبرد در خصوص آنها.
